Żankiel zwyczajny (Sanicula europaea L.) to roślina z rodziny selerowatych, bywa też nazywana rannikiem, ze względu na swoje zastosowanie w medycynie ludowej. Jest rośliną pospolitą w Polsce. Liście odziomkowe są długoogonkowe, błyszczące, okrągłe, dłoniasto złożone z kilku ząbkowanych odcinków. Kwiaty są drobne, białe lub różowe, zebrane w kuliste, główkowate baldaszki na szczycie łodygi. Kwitnie od maja do lipca. Żankiel zwyczajny był ceniony w medycynie ludowej jako roślina lecznicza, stąd jego nazwa rodzajowa "Sanicula" pochodzi od łacińskiego słowa sanus, oznaczającego "zdrowy". Jego ziele i liście zawierają m. in. garbniki, saponiny i olejki eteryczne, które warunkują jego lecznicze właściwości. Według medycyny ludowej miał właściwości: hamowania krwawień, gojenia ran, przeciwzapalne, antyseptyczne i ściągające.
Żankiel u św. Hildegardy z Bingen
Święta Hildegarda z Bingen opisywała żankiel zwyczajny (nazywany przez nią Sanikel lub diapensie) w bardzo pozytywny sposób, doceniając jego właściwości lecznicze. Uważała go za cenne zioło, mające przede wszystkim zbawienny wpływ na układ pokarmowy i gojenie ran.
Główne zastosowania żankla według św. Mniszki:
- Dla wsparcia żołądka i jelit
- W pomocy przy gojeniu ran ( również tych wewnętrznych)
W medycynie Hildegardy żankiel zwyczajny jest zatem traktowany jako delikatny, ale skuteczny środek wspomagający:
- regenerację przewodu pokarmowego (zwłaszcza w przypadku osłabienia i nadmiaru śluzu),
- oczyszczanie wewnętrzne,
- wspomaganie gojenia ran po urazach.
„Nalewka z żanklem” w medycynie św. Hildegardy, znana jako Sanivin lub napój z żankla, to jeden z jej tradycyjnych eliksirów mających na celu wsparcie i oczyszczenie przewodu pokarmowego.
Choć w średniowieczu przepisy były podawane nieco inaczej, współczesne odtworzenie na podstawie jej tekstów wygląda następująco:
- Ziele żankla zwyczajnego (Sanicula europaea) – najlepiej świeże, wyrwane z korzeniami, lub suszone ziele.
- Woda (do gotowania świeżego ziela) lub Wino (do sporządzania nalewki/napoju).
- Miód
- Lukrecja (Glycyrrhiza glabra) – w postaci soku lub proszku z korzenia.
Tradycyjnie zaleca się spożywanie 1 kieliszka likierowego (ok. 20–25 ml) napoju z żanklem 3 razy dziennie po posiłku.
W naszym sklepie możesz kupić nalewkę z żanklem: https://www.ogrodyhildegardy.pl/napoj-z-zanklem-500ml-bio-p432
